Czym są zaburzenia osobowości?
Każdy z nas posiada osobowość, czyli charakterystyczne dla nas cechy oraz sposób myślenia, przeżywania i reagowania na różne sytuacje. Zdrowa osobowość jest jednocześnie stabilna w czasie i elastyczna. Dzięki niej radzimy sobie w różnych okolicznościach, a także utrzymujemy relacje z innymi ludźmi. Jeżeli osobowość jest sztywna i źle wpływa na naszą codzienność – można rozpatrywać diagnozę zaburzenia. Zaburzenie osobowości może powodować wiele trudności w życiu. W takim przypadku, osobie chorej i jej bliskim, towarzyszy cierpienie, zamiast szczęścia.
Jak często występują zaburzenia osobowości?
Zaburzenia osobowości występują u 9-12% osób dorosłych (BJPsych). Niektóre rodzaje zaburzeń występują częściej niż inne, np. osobowość obsesyjno-kompulsywna dotyka większej liczby osób niż osobowość zależna. Zburzenie typu borderline dotyczy około 6% osób z populacji ogólnej oraz do 20% chorych leczonych w szpitalach psychiatrycznych. Częściej dotyka kobiet (głównie młodych), niż mężczyzn.
Czym jest zaburzenie osobowości typu borderline?
Zaburzenie typu borderline określa się często jako osobowość chwiejną emocjonalnie. Mówi się, że to, co przewidywalne w przypadku osób z tym zaburzeniem, to nieprzewidywalność. Dotyczy ona emocji, które z chwili na chwilę mogą zmieniać się ze smutku w śmiech. Dotyka ona też związków z innymi ludźmi, które często są pełne skrajnych uczuć i reakcji.
Osoby z zaburzeniem osobowości typu borderline mogą miewać myśli samobójcze i samookaleczać się. Mogą także narażać się na różnego rodzaju niebezpieczne sytuacje np. ryzykowanie prowadzić pojazdy. Ich zachowania są często impulsywne, mają trudność w kontrolowaniu złości. W wielu przypadkach zaburzeniu osobowości typu borderline towarzyszy tendencja do sięgania po używki (np. alkohol czy narkotyki) lub uprawianie hazardu.
Warto zaznaczyć, że opisane wyżej problemy nie muszą dotykać wszystkich obszarów funkcjonowania osoby z zaburzeniem typu borderline. Tacy pacjenci mogą dobrze radzić sobie np. w pracy, ale w sferze uczuć i relacji doświadczać wielu trudności.
Jak leczy się zaburzenia osobowości typu borderline?
Należy pamiętać, że zaburzenia osobowości są częściowo dziedziczne, a częściowo wynikają z warunków środowiskowych, w tym związanych z wychowaniem. Nie istnieje lek, ani znana nam natychmiastowa metoda leczenia zaburzeń osobowości. Leczenie zaburzeń jest formą długotrwałego oddziaływania.
Podstawową metodą leczenia zaburzenia typu borderline jest psychoterapia. Pomaga ona w zrozumieniu przyczyn problemów pacjenta. Stosowanie psychoterapii u osób z zaburzeniem osobowości typu borderline zmniejsza nawet o 90% konieczność hospitalizacji i leczenia farmakologicznego. U około 50% osób zmniejsza liczbę samookaleczeń oraz prób samobójczych. Badania potwierdzają, że leczenie zaburzeń osobowości za pomocą psychoterapii przynosi korzyści utrzymujące się przez 2-5 lat (New England Journal of Medicine).