Różne oblicza strachu - terapia lęku w Szczecinie
Strach jest naturalną i wrodzoną emocją, która ma za zadanie chronić nasze życie. To, że boimy się przepaści, pomaga nam uniknąć upadku, a strach przed groźnym zwierzęciem powstrzymuje od głaskania go. Można bać się wielu rzeczy – wody, pająków czy krzyku. Dopóki strach spełnia swoją rolę ochronną – jest dla nas korzystny. Jednak czasami urasta do takich rozmiarów, że przeszkadza w codziennym funkcjonowaniu.
Nieadekwatny do rangi zagrożenia lęk, przed, często, zwyczajnymi obiektami, może przyjąć postać fobii. Najczęstszym rodzajami fobii są lęk przed:
- zwierzętami, owadami, burzami i innymi siłami przyrody,
- sytuacjami lub miejscami (jak np. samolot),
- zabiegami medycznymi i krwią oraz chorobami.
Często spotyka się także fobię społeczną, która wiąże się z obawą przed znalezieniem się w centrum uwagi. W fobii silne emocje budzi nie tylko znalezienie się w pobliżu obiektu, ale nawet sama myśli o nim.
Lęk uogólniony
Lęk może więc dotyczyć konkretnych obiektów lub sytuacji. Może też wiązać się z bardziej ogólnymi kwestiami, jak na przykład nasza przyszłość czy zdrowie bliskich nam osób. Dopóki lęk pomaga w życiu – kieruje naszą uwagę na ważne sprawy i motywuje do tego, aby o nie zadbać – będzie adaptacyjny. Jednak nie zawsze tak się dzieje. Czasami lęk towarzyszy człowiekowi praktycznie przez cały czas. Trudno wtedy nazwać to, czego dokładnie on dotyczy. Taki lęk wywołuje nieprzyjemne napięcie, którego nie zmniejszają żadne podejmowane przez człowieka starania. Taką formę ma właśnie lęk uogólniony.
Ataki paniki
W codziennych sytuacjach zdarza nam się powiedzieć do kogoś „nie panikuj”, gdy ta osoba przeżywa silny stres. W psychologicznym rozumieniu napad paniki, to bardzo silna reakcja na bliżej nieokreślone zagrożenie. Zaczyna się nagle, bez wcześniejszych sygnałów. Trwa stosunkowo krótko (kilka – kilkanaście minut), ale jest bardzo intensywny. Napadom paniki towarzyszy wiele objawów fizycznych – kołatanie serca, uścisk w żołądku, nudności czy uderzenia gorąca. Jest to doznanie bardzo silne i nieprzyjemne dla osoby chorej.
Obsesje i kompulsje
Do zaburzeń lękowych zaliczamy także zaburzenia obsesyjno-kompulsywne. Obsesje to uporczywe obrazy lub myśli, które wywołują silny niepokój. Często dotyczą kwestii higieny, różnych wątpliwości (np. czy nie zostawiło się włączonego żelazka przy wychodzeniu z domu), konieczności zachowania określonego porządku przedmiotów czy trudnych do opanowania pokus (np. publicznego przeklinania).
Kompulsje to z kolei nawykowe zachowania służące rozładowaniu napięcia. Pacjenci z kompulsjami często czują się zmuszeni do wykonywania określonych rytuałów polegających np. na wielokrotnym myciu rąk, układaniu przedmiotów w domu w określony sposób czy odliczaniu w myślach. Często są to czynności oceniane przez innych jako przesadne i nieuzasadnione. Próba ich zahamowania może wywoływać silny lęk u osoby chorej.
Jak widać zarówno strach i lęk mogą pełnić adaptacyjną funkcję życiu człowieka. Tracą ją jednak, kiedy stają się nieproporcjonalne do realnego zagrożenia. Powodują cierpienie i utrudniają realizowanie celów życiowych. Wtedy warto rozważyć rozpoczęcie leczenia psychoterapeutycznego lub, czasem, psychiatrycznego.
Leczenie zaburzeń lękowych - Szczecin
Podobnie jak w przypadku innych zaburzeń psychicznych, w leczeniu zaburzeń lękowych w pierwszej kolejności należy wykluczyć medyczne podłoże choroby. Szczególnie, że lęk wywołuje wiele dolegliwości fizycznych, które mogą sugerować schorzenie somatyczne. Czasami pacjenci trafiają do gabinetu psychoterapeutycznego po wieloletnim i nieskutecznym diagnozowaniu medycznym.
W leczeniu zaburzeń lękowych ważny jest odpowiedni wybór rodzaju terapii. W przypadku niektórych pacjentów wystarczające jest podanie odpowiednich leków przepisanych przez psychiatrę. Wysoką skuteczność w leczeniu zaburzeń lękowych, szczególnie fobii i napadów paniki, ma terapia poznawczo-behawioralna. Z kolei terapia psychodynamiczna sprawdza się nie tylko w leczeniu objawów, ale także w poszukiwaniu przyczyn zaburzeń. Dobór formy terapii powinien nastąpić we współpracy ze specjalistą, który oceni charakter problemu pacjenta i zaproponuje ścieżkę leczenia.